Elfaz-ı Küfür
HİCRET :: İlim :: Fıkıh / Akaid
1 sayfadaki 1 sayfası
Elfaz-ı Küfür
Bir mümini küfre
düşüren sözler üçe ayrılır: İstihza, (dinin esaslarından birini alaya
almak) istihfâf (inanılması gereken ve zarûrât-ı diniyye denilen
prensipleri küçümsemek, hafife almak) İslâmî bir hükmü açıkça inkâr
etmek veya dince mukâddes olan şeylere küfretmek
düşüren sözler üçe ayrılır: İstihza, (dinin esaslarından birini alaya
almak) istihfâf (inanılması gereken ve zarûrât-ı diniyye denilen
prensipleri küçümsemek, hafife almak) İslâmî bir hükmü açıkça inkâr
etmek veya dince mukâddes olan şeylere küfretmek
Allah'u
Teâlâ'nın Zâtı, sıfatları, fiilleri, isimleri, emirleri, yasakları
hakkında şaka yollu da olsa alay ederek konuşmak, bunları küçümseyici
sözler söylemek ve Allah'a sövmek kişiyi dinden çıkarır(2)
Âyette şöyle buyrulur: "Allah ile, O'nun âyetleriyle, O'nun Rasûl'ü ile
alay mı ediyorsunuz? Boş yere özür dilemeye kalkışmayın Siz îmandan sonra küfre düştünüz"(3)
Allah'u
Teâlânın varlığına ve birliğine inanmakla beraber O'nun diri ve ezeli
oluşunu kabul etmemek, kat'î nasslarla sabit olan sıfatlarını inkâr
etmek veya insan zihnince tasarlanabilen bir varlık olduğuna inanmak
ayrıca Allah'ın bazı varlıklara hulûl (ruh olarak bazı varlıkların içine
girmesi) ettiğini kabul etmek küfürdür
Cenâb-ı
Hakk'ın emir ve nehiylerini (yasaklarını) tebliğ için peygamber
gönderdiğini kabul etmemek ya da bazı peygamberlerin nübüvvetini inkâr
etmek küfürdür
Peygamberlik müessesesi ve peygamberlerle alay etmek, onları küçük düşürücü sözler söylemek sövme sayılır Bu yüzden diğer peygamberleri veya Hz Peygamber Efendimizi küçük gören, alay eden ve onlara ezâ veren dinden çıkar Âyetlerde şöyle buyrulur: "Şüphe yok ki, Allah'a ve Rasûl'üne eziyet verenlere Allah dünyada ve ahirette lânet etmiştir Onlara çok küçük düşürücü bir azap da hazırlamıştır"(4) "Münafıklardan öyleleri vardır ki, Peygamber'i incitiyorlar ve, 'O her söyleneni dinleyen bir kulaktır' diyorlar De ki: 'O sizin için bir hayır kulağıdır Allah'a da inanır, müminlere de Îman edenleriniz için bir rahmettir' Allah'ın Rasûl'üne eziyet verenlere ise acıklı bir azap vardır"(5)
Ebû Hanife ve tâbileri, İmam Şafii, İmam Ahmed b Hanbel ve İmam Mâlik gibi İslâm hukukçularının büyük çoğunluğuna göre, Hz Peygamber'e söven kimse dinden çıkar ve öldürülmesi gerekir Diğer peygamberlere söven de dinden çıkar ve öldürülür(6)
Mukaddes kitaplara ve Kur'ân-ı Kerim'e sövmek veya bunların aslını inkâr edici sözler söylemek küfürdür Kur'an'la, herhangi bir sûresi veya bir âyetiyle alay etmek, onu küçümsemek küfürdür(7) Kur'an'ın Allah kelâmı değil de beşer sözü olduğunu söylemek de küfürdür Kâfir Velid b Muğîre (ö1/622) Kur'an hakkında şöyle demişti: "Bu ancak sihirbazlardan öğrenilip nakledilen bir sihirdir Şüphesiz bu bir insan sözüdür" Yüce Allah da Kur'an'ında Velit hakkında: "Ben de O'nu muhakkak cehenneme sokacağım"(8) buyurmuştur
Meleklere sövmek, meleklerle alay etmek, onları ayıplamak ve küçük görmek küfürdür Cebrâil (as)'ın vahyi getirirken hata ettiğini, Hz Ali yerine yanlışlıkla Hz Muhammed'e vahyi verdiğini söylemek de kişiyi dinden çıkartır(9)
Ashâb-ı Kirâmı tekfir ederek onların mümin olmadığını söylemek küfürdür Sahâbe'yi küçümsemek, alay etmek ve onlara buğz etmek ise bid'at ve sapıklıktır
Diğer müminleri tekfir edenin dinden çıkması ile ilgili hadislerin
vahid haber kabilinden olması konuyu kelâmcılar arasında tartışmalı hale
getirmiş, Sahâbe'yi tekfir edenin kâfir sayılması hükmü ise aşağıdaki
delillere dayandırılmıştır
Âyetlerde Ashâb-ı Kirâm övülmüştür: "Müminler ağaç altında Sana bey'at ettikleri zaman Allah onlardan razı olmuştur Allah onların kalplerindekini bildi de onlara huzur ve itminan verdi Onları pek yakın bir fetih ve zaferle mükâfatlandırdı"(10),
"Muhâcirlerden ve Ensâr'dan en ileri ve önce gelenlerle, iyilikte
onlara tâbi olanlardan Allah razı olmuştur; onlar da Allah'tan hoşnut
oldular, Allah onlara, altında ırmaklar akan cennetler hazırladı; Onlar
orada ebedi kalırlar İşte en büyük mutluluk da budur"(11)
Sahabe'yi öven pek çok hadis de vardır: "Ashâb'ıma sövmeyiniz
Nefsim kudret elinde olan Allah'a yemin ederim ki, sizden biriniz Uhut
Dağı kadar altın infak etse, onların iki avuç veya bir avuç miktarındaki
bağışına ulaşamaz"(12), "On kişi var ki, cennettedir: Ebû Bekir, Ömer, Osman, Ali, Talha, Zübeyr, Abdurrahman, Sa'd, Said ve Ebû Ubeyde"(13), "Ümmetimin en hayırlısı, aralarında bulunduğum bu nesildir Sonra onları takip edenler, sonra onların ardından gelenlerdir"(14) Sahâbe'yi tekfir eden aynı zamanda, bize Kur'ân-ı Kerîm'i tevâtüren nakleden bir nesli mahkum ve itham etmiş olmaktadır
Hanefîlerin
çoğunluğu; Sahabe'ye sövmeyi, onlarla alay etmeyi, onları küçümsemeyi
helâl görüp bu fiilleri bir kimse isleyecek olursa kâfir, helâl görmeden
isleyecek olursa fâsık olacağını, söylemiştir; ancak bazı Hanefî
fakihleri, aynı sözler Hz Ebû Bekir ve Hz Ömer için söylenirse, söyleyenin dinden çıkacağını ifade etmişlerdir Hanefilerden bir grup âlim ise, Sahabe büyüklerine sövenin siyaseten öldürülmesini câiz görür İmam Mâlik, Hz Peygamber'e sövenin öldürülmesi, Ashâba sövenin ise te'dib amacıyla cezalandırılması gerektiği kanaatindedir Ahmed b Hanbel'e göre ise, Sahabe'den birine söven kimse şiddetli bir şekilde dövülür(15)
Âlimlere
ve fakihlere sebepsiz yere sövmenin dinden çıkaracağına dair çeşitli
fetvâlar verilmiş ise de, kendileri âyet ve hadislerle övülen Sahâbelere
sövenin bile kâfir değil sapık ve bid'atçı sayıldığı düşünülürse bu
kimselerin fısklarıyla baş başa bırakılması daha uygun olur(16)
Söyleyeni dinden çıkaran küfür sözlerinin bu sonucu meydana getirmesi için hür bir irade ve ihtiyarla söylenmesi gerekir
Tehdit, zor ve baskı altında küfür sözlerini söyleyen kimse zorlama tam
ise, yani öldürme, kesme, bedene zarar verme ve şiddetli dövme tehdidi
varsa küfür sözü söyleyebilir
Âyette şöyle buyrulur: "Kalbi îmanla dolu olduğu halde, küfre zorlanan
müstesna olmak üzere, kim îman ettikten sonra, küfre sine açarsa
Allah'tan onlara bir azap vardır"(17) Bu âyet, küfre zorlanan kimsenin dinden çıkmayacağını gösterir Nitekim Mekke müşrikleri,Hz Yâsir ile hanımı Hz Sümeyye'yi İslâm'dan dönmeleri için zorlamış, işkence altında ikisini de öldürmüştür Hz Yâsir'in oğlu Hz Ammâr'ı da bir kuyuya atarak işkence yapmışlar, Hz Ammar işkenceye dayanamayarak, kalbi îmanla dolu olduğu halde, diliyle İslâm'dan döndüğünü söylemiş ve canını kurtarmıştır Haber Hz Peygamber'e ulaşınca, kendisiyle görüşmüş ve yine işkenceye maruz kalırsa aynı sözleri söylemesine ruhsat vermiştir Yukarıdaki âyet-i kerîme bu olay üzerine inmiştir(18)
Şaka
yapma huyuna sahip bir mükellef saka olsun diye veya hoş vakit geçirmek
amacıyla küfür olan bir sözü söylerse inancı söylediği söze zıt bile
olsa âlimlerin hepsine göre tekfir edilir
Kasıtsız olarak hata ile ya da dil sürçmesi ile söylenmesi ise küfrü
gerektirmez; ama durumu derhal düzeltmesi ve tövbe etmesi gerekir
Kur'an'da münafıkların durumu anlatılırken, "Şayet onlara niçin alay
ettiklerini sorarsan: 'Andolsun ki biz ancak sakalaşıyorduk' derler De ki: 'Allah ile O'nun âyetleriyle, O'nun Rasûl'ü ile mi eğleniyordunuz? Özür dilemeye kalkışmayın Siz îman ettiğinizi ikrar ettikten sonra küfrettiniz'…"(19) hükmü zikredilmiştir
Kur'ân'ın tamamını, bir kısmını ya da surelerden her hangi birini, her hangi bir âyeti inkâr etmek de küfürdür
Beş
vakit namazın, zekâtın, haccın, orucun, cihadın farziyyeti, zinanın,
adam öldürmenin, içki içmenin haram oluşu gibi kat'î nassla sabit olan
emir ve nehiylerin reddedilmesi küfürdür ya da farz ve haramlardan şüphe
duymak da tıpkı inkâr gibidir
Sihir yapan ve sihrin mubah olduğuna inanan kimse de küfre düşer
Gaybden verdiği haber konusunda kâhini tasdik etmek de küfürdür
Rasûl-i Ekrem Efendimiz: "Bir kimse kâhini, verdiği haber konusunda
tasdik ederse Allah'u Teâlâ'nın Muhammed'e indirdiğini inkâr etmiş olur" buyurmuştur(20)
Teâlâ'nın Zâtı, sıfatları, fiilleri, isimleri, emirleri, yasakları
hakkında şaka yollu da olsa alay ederek konuşmak, bunları küçümseyici
sözler söylemek ve Allah'a sövmek kişiyi dinden çıkarır(2)
Âyette şöyle buyrulur: "Allah ile, O'nun âyetleriyle, O'nun Rasûl'ü ile
alay mı ediyorsunuz? Boş yere özür dilemeye kalkışmayın Siz îmandan sonra küfre düştünüz"(3)
Allah'u
Teâlânın varlığına ve birliğine inanmakla beraber O'nun diri ve ezeli
oluşunu kabul etmemek, kat'î nasslarla sabit olan sıfatlarını inkâr
etmek veya insan zihnince tasarlanabilen bir varlık olduğuna inanmak
ayrıca Allah'ın bazı varlıklara hulûl (ruh olarak bazı varlıkların içine
girmesi) ettiğini kabul etmek küfürdür
Cenâb-ı
Hakk'ın emir ve nehiylerini (yasaklarını) tebliğ için peygamber
gönderdiğini kabul etmemek ya da bazı peygamberlerin nübüvvetini inkâr
etmek küfürdür
Peygamberlik müessesesi ve peygamberlerle alay etmek, onları küçük düşürücü sözler söylemek sövme sayılır Bu yüzden diğer peygamberleri veya Hz Peygamber Efendimizi küçük gören, alay eden ve onlara ezâ veren dinden çıkar Âyetlerde şöyle buyrulur: "Şüphe yok ki, Allah'a ve Rasûl'üne eziyet verenlere Allah dünyada ve ahirette lânet etmiştir Onlara çok küçük düşürücü bir azap da hazırlamıştır"(4) "Münafıklardan öyleleri vardır ki, Peygamber'i incitiyorlar ve, 'O her söyleneni dinleyen bir kulaktır' diyorlar De ki: 'O sizin için bir hayır kulağıdır Allah'a da inanır, müminlere de Îman edenleriniz için bir rahmettir' Allah'ın Rasûl'üne eziyet verenlere ise acıklı bir azap vardır"(5)
Ebû Hanife ve tâbileri, İmam Şafii, İmam Ahmed b Hanbel ve İmam Mâlik gibi İslâm hukukçularının büyük çoğunluğuna göre, Hz Peygamber'e söven kimse dinden çıkar ve öldürülmesi gerekir Diğer peygamberlere söven de dinden çıkar ve öldürülür(6)
Mukaddes kitaplara ve Kur'ân-ı Kerim'e sövmek veya bunların aslını inkâr edici sözler söylemek küfürdür Kur'an'la, herhangi bir sûresi veya bir âyetiyle alay etmek, onu küçümsemek küfürdür(7) Kur'an'ın Allah kelâmı değil de beşer sözü olduğunu söylemek de küfürdür Kâfir Velid b Muğîre (ö1/622) Kur'an hakkında şöyle demişti: "Bu ancak sihirbazlardan öğrenilip nakledilen bir sihirdir Şüphesiz bu bir insan sözüdür" Yüce Allah da Kur'an'ında Velit hakkında: "Ben de O'nu muhakkak cehenneme sokacağım"(8) buyurmuştur
Meleklere sövmek, meleklerle alay etmek, onları ayıplamak ve küçük görmek küfürdür Cebrâil (as)'ın vahyi getirirken hata ettiğini, Hz Ali yerine yanlışlıkla Hz Muhammed'e vahyi verdiğini söylemek de kişiyi dinden çıkartır(9)
Ashâb-ı Kirâmı tekfir ederek onların mümin olmadığını söylemek küfürdür Sahâbe'yi küçümsemek, alay etmek ve onlara buğz etmek ise bid'at ve sapıklıktır
Diğer müminleri tekfir edenin dinden çıkması ile ilgili hadislerin
vahid haber kabilinden olması konuyu kelâmcılar arasında tartışmalı hale
getirmiş, Sahâbe'yi tekfir edenin kâfir sayılması hükmü ise aşağıdaki
delillere dayandırılmıştır
Âyetlerde Ashâb-ı Kirâm övülmüştür: "Müminler ağaç altında Sana bey'at ettikleri zaman Allah onlardan razı olmuştur Allah onların kalplerindekini bildi de onlara huzur ve itminan verdi Onları pek yakın bir fetih ve zaferle mükâfatlandırdı"(10),
"Muhâcirlerden ve Ensâr'dan en ileri ve önce gelenlerle, iyilikte
onlara tâbi olanlardan Allah razı olmuştur; onlar da Allah'tan hoşnut
oldular, Allah onlara, altında ırmaklar akan cennetler hazırladı; Onlar
orada ebedi kalırlar İşte en büyük mutluluk da budur"(11)
Sahabe'yi öven pek çok hadis de vardır: "Ashâb'ıma sövmeyiniz
Nefsim kudret elinde olan Allah'a yemin ederim ki, sizden biriniz Uhut
Dağı kadar altın infak etse, onların iki avuç veya bir avuç miktarındaki
bağışına ulaşamaz"(12), "On kişi var ki, cennettedir: Ebû Bekir, Ömer, Osman, Ali, Talha, Zübeyr, Abdurrahman, Sa'd, Said ve Ebû Ubeyde"(13), "Ümmetimin en hayırlısı, aralarında bulunduğum bu nesildir Sonra onları takip edenler, sonra onların ardından gelenlerdir"(14) Sahâbe'yi tekfir eden aynı zamanda, bize Kur'ân-ı Kerîm'i tevâtüren nakleden bir nesli mahkum ve itham etmiş olmaktadır
Hanefîlerin
çoğunluğu; Sahabe'ye sövmeyi, onlarla alay etmeyi, onları küçümsemeyi
helâl görüp bu fiilleri bir kimse isleyecek olursa kâfir, helâl görmeden
isleyecek olursa fâsık olacağını, söylemiştir; ancak bazı Hanefî
fakihleri, aynı sözler Hz Ebû Bekir ve Hz Ömer için söylenirse, söyleyenin dinden çıkacağını ifade etmişlerdir Hanefilerden bir grup âlim ise, Sahabe büyüklerine sövenin siyaseten öldürülmesini câiz görür İmam Mâlik, Hz Peygamber'e sövenin öldürülmesi, Ashâba sövenin ise te'dib amacıyla cezalandırılması gerektiği kanaatindedir Ahmed b Hanbel'e göre ise, Sahabe'den birine söven kimse şiddetli bir şekilde dövülür(15)
Âlimlere
ve fakihlere sebepsiz yere sövmenin dinden çıkaracağına dair çeşitli
fetvâlar verilmiş ise de, kendileri âyet ve hadislerle övülen Sahâbelere
sövenin bile kâfir değil sapık ve bid'atçı sayıldığı düşünülürse bu
kimselerin fısklarıyla baş başa bırakılması daha uygun olur(16)
Söyleyeni dinden çıkaran küfür sözlerinin bu sonucu meydana getirmesi için hür bir irade ve ihtiyarla söylenmesi gerekir
Tehdit, zor ve baskı altında küfür sözlerini söyleyen kimse zorlama tam
ise, yani öldürme, kesme, bedene zarar verme ve şiddetli dövme tehdidi
varsa küfür sözü söyleyebilir
Âyette şöyle buyrulur: "Kalbi îmanla dolu olduğu halde, küfre zorlanan
müstesna olmak üzere, kim îman ettikten sonra, küfre sine açarsa
Allah'tan onlara bir azap vardır"(17) Bu âyet, küfre zorlanan kimsenin dinden çıkmayacağını gösterir Nitekim Mekke müşrikleri,Hz Yâsir ile hanımı Hz Sümeyye'yi İslâm'dan dönmeleri için zorlamış, işkence altında ikisini de öldürmüştür Hz Yâsir'in oğlu Hz Ammâr'ı da bir kuyuya atarak işkence yapmışlar, Hz Ammar işkenceye dayanamayarak, kalbi îmanla dolu olduğu halde, diliyle İslâm'dan döndüğünü söylemiş ve canını kurtarmıştır Haber Hz Peygamber'e ulaşınca, kendisiyle görüşmüş ve yine işkenceye maruz kalırsa aynı sözleri söylemesine ruhsat vermiştir Yukarıdaki âyet-i kerîme bu olay üzerine inmiştir(18)
Şaka
yapma huyuna sahip bir mükellef saka olsun diye veya hoş vakit geçirmek
amacıyla küfür olan bir sözü söylerse inancı söylediği söze zıt bile
olsa âlimlerin hepsine göre tekfir edilir
Kasıtsız olarak hata ile ya da dil sürçmesi ile söylenmesi ise küfrü
gerektirmez; ama durumu derhal düzeltmesi ve tövbe etmesi gerekir
Kur'an'da münafıkların durumu anlatılırken, "Şayet onlara niçin alay
ettiklerini sorarsan: 'Andolsun ki biz ancak sakalaşıyorduk' derler De ki: 'Allah ile O'nun âyetleriyle, O'nun Rasûl'ü ile mi eğleniyordunuz? Özür dilemeye kalkışmayın Siz îman ettiğinizi ikrar ettikten sonra küfrettiniz'…"(19) hükmü zikredilmiştir
Kur'ân'ın tamamını, bir kısmını ya da surelerden her hangi birini, her hangi bir âyeti inkâr etmek de küfürdür
Beş
vakit namazın, zekâtın, haccın, orucun, cihadın farziyyeti, zinanın,
adam öldürmenin, içki içmenin haram oluşu gibi kat'î nassla sabit olan
emir ve nehiylerin reddedilmesi küfürdür ya da farz ve haramlardan şüphe
duymak da tıpkı inkâr gibidir
Sihir yapan ve sihrin mubah olduğuna inanan kimse de küfre düşer
Gaybden verdiği haber konusunda kâhini tasdik etmek de küfürdür
Rasûl-i Ekrem Efendimiz: "Bir kimse kâhini, verdiği haber konusunda
tasdik ederse Allah'u Teâlâ'nın Muhammed'e indirdiğini inkâr etmiş olur" buyurmuştur(20)
Kaynaklar:
1 Şâmil İslâm Ansiklopedisi
2 el-Fetâva'l-Hindiyye, II, 258
3 et-Tevbe, 9/65 vd
4 el-Ahzâb, 33/57
5 et-Tevbe, 9/61
6 İbn Teymiyye, es-Sârimü'l-Meslûl, Nşr Muhammed Muhyiddin Abdülhamid, Mısır 1960, s512, 565
7 Aliyyu'l-Kârı, Şerhu'l-Fıkh'ı-Ekber, Mısır 1323 h, s151 vd; el-Heytemî, ez-Zevâcir, I, 30
8 Müddessir, 74/24 vd
9 İbn Abidin, Reddu'l-Muhtar, III, 292; el-Fetâva'l-Hindiyye, II, 266; Ahmet Saim Kılavuz, İman-Küfür Sınırı, İstanbul 1982, s132-133
10 el-Feth, 48/18
11 et-Tevbe, 9/100
12 Müslim, Fedâilu's-Sahabe, 54; Ebû Dâvûd, Sünnet, 11; Tirmizî, Menâkıb, 59; Ahmed b Hanbel, Müsned, II/111
13 Tirmizî, Menâkıb 26
14 Buhâri, Fedâilu's-Sahabe I, Rikâk 7
15 Aliyyu'l-Kâri, age, II, 410-411; İbn Abidin, Reddu'l-Muhtar, III, 293, Mecmuatü'r-Resâil, I, 359; İbn Teymiyye, es-Sarimu'l-Meslul, s561
16 Aliyyü'l-Kâri, age, 156-159; el-Fetâva'l-Hindiyye, II, 270 vd; el-Heytemi, age, I, 31; İbn Âbidin, Reddu'l-Muhtar, III, 293, Mecmuatü'r-Resâil, I, 360
17 Nahl, 16/106
18 İbnü'l-Esir, Üsdü'l-Gâbe, IV/ 130 vd
19 et-Tevbe, 9/65 vd
20 Konuyla ilgili bilgiler için bkz Emanet ve Ehliyet
Similar topics
» İMAN ESASLARI İLE ALÂKALI KÜFÜR SÖZLERİ:
» İSLÂM'IN ŞARTLARI İLE ALÂKALI KÜFÜR SÖZLERİ
» Her Yönüyle Elfâz-ı Küfür
» ÇEŞİTLİ KÜFÜR SÖZLERİ
» EF'ÂL-İ KÜFÜR: (KÜFRÜ GEREKTİREN HAREKETLER)
» İSLÂM'IN ŞARTLARI İLE ALÂKALI KÜFÜR SÖZLERİ
» Her Yönüyle Elfâz-ı Küfür
» ÇEŞİTLİ KÜFÜR SÖZLERİ
» EF'ÂL-İ KÜFÜR: (KÜFRÜ GEREKTİREN HAREKETLER)
HİCRET :: İlim :: Fıkıh / Akaid
1 sayfadaki 1 sayfası
Bu forumun müsaadesi var:
Bu forumdaki mesajlara cevap veremezsiniz