Kıraat İmamları

[erkam]

1- Abdullah bin Kesir el- Mekki ed-Dari (120/737):

Kıraatte Mekkelilerin imamıdır. H. 45/M.665 yılında Mekke’de doğdu. Sahabeden Abdullah bin Zubeyr, Ebu Eyyub el-Ensari ve Enes bin Malik, Tabiinden de Mücahit bin Cübeyr’i görmüş ve onlardan rivayette bulunmuştur.

Kıraati ARZAN Abdullah bin Sabit’ten okumuş, ayrıca Mücahit bin Cübeyir’e de arzetmiştir.

İbnu Mücahit der ki: “Abdullah bin Kesir Mekke’de kıraatte üzerinde ittifak edilen İMAM olmuş ve 120/737 yılında vefat etmiştir.”

2- Nafi bin Abdurrahman b.Ebi Nuayim el- medeni(169/785):

Kıraatte Medinelilerin imamıdır. Yetmiş seneye yakın uzun bir zaman insanlara Kur’an tilavetinde bulunmuştur.

Kıraati Medineli Tabiilerden almıştır. Bilhassa Abdurrahman b. Hürmüz, Ebu Cafer, Şeybe b. Nisah, Yezid b. Ruman, Müslüm b. Cündüb ve Salih b. Havvat’tan kıraat aldığı mütevatiren sabittir.

Abdullah b. Ahmet b. Hanbel diyor ki: “”Babama; hangi kıraatin kendisine daha hoş (iyi) geldiğini sordum. Medinelilerin kıraati, dedi. Ondan sonra hangisi, deyince; Asım Kıraati, dedi.

3- Ebu Amr Zeban b. el-A’la et-Temimi el-Mazini el-Basri (154/770):

Mekke, Medine, Kufe ve Basra’da pek çok kimseden okuyan ve kıraatte üstadı kendisininkinden daha çok biri bulunmayan Ebu Amir, Kıraatte Basralıların imamıdır.

Kıraati arzen okuduğu üstatları arasında bilhassa Hasan el-Basri, Humeyd b. Kays el-A’rac, Ebu’l-Aliye er-Riyi, Sait b. Cübeyr, Şeybe b. Nisah, Asım b. ebi’n-Nücud, Abdullah b. İshak, Abdullah b. Kesir, Ata b. Ebi Rebbah, İkrime b. Halid el-Mahzumi, İbnu Abbas’ın kölesi İkrime, Mücahid b. Cübeyir, Ebu Cafer, Nasır b. Asım, Yezid b. Rumman ve Yahya b. Ya’mur’u sayabiliriz.

4- Abdullah b. Amir b. Yezid el-Yahsubi (118/736):

Şamlıların kıraatte imamlarıdır. Kıraati arzen Ebu’d-Derda ve Muğire b. Ebi Şihap’tan;(44) semaen ise sahabeden Muaviye b. Ebi Süfyan, en-Nu’man b. Bişir, Vesile b. el-Eska’ ve Fudale b. Ubeyd gibi bir çok kimseden almıştır.

5- Asım b. Behdele Ebu Bekir el-Esedi (128/745):

Kufelilerin kıraatte imamlarıdır. Kıraati arzan Ebu Abdurrahman es-Sülemi, Zirr b. Hubeyş ve Ebu Umar eş-Şeybani’den alan Asım, insanlar içinde Kur’an’ı en güzel okuyan biriydi.

Talebelerinden Hafs şöyle der: “Asım bana dedi ki, kıraatlerden sana okuttuklarım, benim Hz. Ali’den Ebu Abdurrahman es-Sülemiye intikal edeni okuduğum kıraattir. Ebu Bekir b. Ayyaş’a okuttuğum ise, İbnu Mes’uddan Zirr b. Hubeyş’e intikal edipte benim kendisine arz ettiğim kıraattir.”

6- Hamza b. Habip b. Ammare, Ebu Ammare el-Kufi (156/772):

Kıraatte Kufelilerin imamıdır. Sahabeden bazısını görmüş olan Hamza, kıraati arzan Süleyman el-A’meş, Hurman b. A’yun, Muhammed b. Abdurrahman b. Ebi Leyla, Talha b. Masrif, Muğire b. Miksem ve Cafer b. Muhammed gibi tabiinin ileri gelenlerinden almıştır.

Denilir ki: Hamza, el-A’meşten İbnu Mes’udun kıraatini; İbnu Ebi Leyladan Hz. Ali’nin kıraatini; Ebu İshak’tan da her iki kıraati okurdu. Hz. Osman mushafının uygunluğundan çıkmamak şartıyla İbnu Mes’udun kıraatini Hurmandan da okumuştur. Bu Hamza’nın ihtiyari idi.

Süfyan es-Sevri de, Hamza’nın rivayeti olmadıkça Allah’ın kitabından hiçbir harfi okumadığını nakleder.

7- Ali b.Hamza Ebu’l-Hasan el-Kisai, (189/805):

Kıraatte Kufelilerin imamıdır. Kıraati arzan Hamza, Muhammet b. Ebi Leyla, İsa b. Ummar el-Hemedani’den almış ve Ebu Bekir b. Ayyaş, Cafer’in oğulları İsmail ile Yakup’tan da çeşitli kıraat vecihleri rivayet etmiştir. İbnu Mücahit der ki: “el-Kissai, Hamza ve başkasının kıraatinden seçilmiş ve imamlardan gelen rivayetlerden çıkmadan orta bir kıraat meydana getirmiştir.”

İbnu Amir Şamlıların, Asım, Hamza, el-Kisai Kufelilerin; İbnu Kesir Mekkelilerin; Ebu Amir Basralıların; Nafi ise Medinelilerin kıraatte ÜSTAD ve İMAM kabul edilmiştir.

Her biri bir beldenin kıraat imamı ve üstadı kabul edilen yedi imamın hiç birinin kıraatine ta’n edilmemiş, hepsinin kıraatleri sıhhatlı görülmüştür. Bu yedi imamın kıraatleri cumhura göre mütevatirdir.