“Ikra” ile Eğitim

[rima]

Eğitimin çeşitli tanımları yapılmış olsa da,genel olarak manası,toplumun değer yargılarını,bilgi ve becerilerini yeni kuşaklara aktarmaya deniyor…Bu,aynı zamanda iman’i görevlerimizdendir de…İnsanoğlunun eğitimli olması kendisi için ailesi ve çocukları için,Ülkesi için ve hatta Dünya için gereklidir..Zirâ Cehaletin (Eğitimsizliğin) Dünyayı,insanlığı nasıl kasıp kavurduğunun canlı şahitleriyiz…
İnsanoğlunu yaratan ALLAH( cc),insanı başı boş bırakmadığını beyanla,sadece “İman ettim” demekle kurtulamayacağını buyurmuştur. “Andolsun, biz kendilerinden öncekileri de denemişken, insanlar, “İnandık” deyince, denenmeden bırakılacaklarını mı sanarlar? ALLAH elbette doğruları ortaya koyacak ve elbette yalancıları da ortaya koyacaktır.”Ankebut suresi” 2,3”
İnsana, Vahyin eğitimine tabi olması gerektiğini bildirmiştir.İnsanı da eğitmeye ve eğitilmeye kabiliyetli yaratmıştır.En büyük terbiye edici “Rabb” sıfatıyla birlediğimiz ALLAH (cc),insanın yaşamı boyunca eğitime ihtiyacı olduğunu bildirmiş ve mânidardır,insanı vahiyle muhatap tutarken ilk emir olarak “İKRA”(Oku) demiştir…Vahyi doğru anlamakla mükellef olan bizlerin “OKU” emrinden de anlayacağı şey, yine ALLAH’ın okumamızı istediği şeyler olmalıdır…Okumak ise eğitimin vasıtalarından sadece biridir…Başlı başına okumak,eğitim için yeterli değildir…Öğretimin,eğitimden farklı olduğu hatırlanacak olursa, demek istediğimiz anlaşılacaktır…
İmamı Azam (r.aleyh) eğitimi şöyle tarif etmiştir “İnsan şahsiyetini yıkan ve yapan şeylerin bilinmesidir”…Bilgi ise bilince dönüştüğünde mana kazanır…Bilmek başka,bilginin bilincinde olmak başkadır…
ALLAH’ın (cc) gönderdiği dinler,insanın eğitimi içindir…Azgın ve sapkın toplulukları sağlıklı,şahsiyetli,kimlik ve kişilikli birer birey olmaları için uyarmıştır.Muhatap ise,yaratılmış olan her bir bireydir…Peygamberimiz(sav) de böyle azgın ve sapkın bir topluluk içinden,eşi benzeri olmayan bir eğitim yöntemiyle,yer yüzüne yıldız olabilecek kadar şahsiyetli insanlar yetiştirmiştir…
İnsanoğlu beden ve ruh cihetiyle vardır.Bedeni,fizyolojik ve biyolojik yönünü ifade ederken ki;Bu yön hayvanlarda da vardır…Ruh cihetiyle de manevi yönünü,kimlik,kişilik,erdemli olma yönünü ifade eder…Şayet ruh cihetiyle kendisini vahyin terbiyesi ile eğitmemişse,Kur’an’ın ifadesiyle “Bel hum edal” (En aşağılık olan)ya da”esfele safilin” (Aşağıların aşağısı)konumuna düşer…Nitekim şöyle buyrulmuştur “Ey MUHAMMED! Hevesini kendine İlâh edineni gördün mü? Ona sen mi vekil olacaksın?” ”Furkan suresi 43”.Yani Vahyin terbiyesine boyun eğmeyeni gördün mü? Kendini vahiyle eğitmeyen,eğitmeye yanaşmayanı gördün mü?....Devamında ise şöyle buyrulmuştur. “Yoksa çoklarının söz dinlediklerini veya aklettiklerini mi sanırsın? Onlar şüphesiz davarlar(Bel hum edal) gibidir, belki daha da sapık yolludurlar.”( Furkan44)…
Eğitimli bireylerin kurdukları toplum ancak sağlıklı,mutlu ve huzurlu olur..Toplumu da ailenin oluşturduğu ve aileyi de bireylerin oluşturduğu bilinen bir gerçektir..O halde bireyin eğitimi her iki dünya için (Dünya ve ahiret) kesinlikle kaçınılmazdır…Bunun yolu vahiyden geçer. Ramazan el butinin de dediği gibi” İslam bir elbise olsaydı,herkese olurdu”…Kim,hangi çağda ve de hangi sistemi geliştirirse geliştirsin,insana uymayan bir elbiseden öteye geçmeyecek,geçemeyecektir…
“İKRA” ile başlayan insanı inşa etme eylemine bakıldığında,ya da diğer bir deyimle nuzul sırasına göre ayetler incelendiğinde,inen ayetlerin sırasıyla insanı şu eğitim sürecinden geçirdiği görülecektir:

1:Zihin Terbiyesi
2;Kalbin terbiyesi
3:Hayatın(Amellerin)terbiyesi…
Psikoloji dersinde hocamız”Kalıplaşmış fikre sahip insanların eğitilmesi zordur” demişti…Demek ki insan önce zihin terbiyesiyle işe başlamalıdır..Aklı ve kalbinin aynı noktaya baktığı bir insanın eylemleri de aynı noktaya bakacaktır…
Böyle bir bireyin aynı zamanda sorumluluk duygusu da terbiye olacağından,eli altındakilerin de eğitimli birer birey olabilmeleri için elinden geleni değil,yapması gerekeni yapacaktır..ALLAH(cc) hayat kitabımız Kur’an’i kerimde şöyle buyurmuştur :

“Ey İnananlar! Kendinizi ve çoluk çocuğunuzu cehennem ateşinden koruyun; onun yakıtı, insanlar ve taşlardır; görevlileri, ALLAH'ın kendilerine verdiği emirlere baş kaldırmayan, kendilerine buyrulanları yerine getiren pek haşin meleklerdir.”(Tahrim.6)…Ayeti kerime,kendilerine karşı sorumlu olduğumuz kimselerin,eğitiminin de sorumluluk alanımızda olduğunu beyan ediyor…Mutlaka eğitim seferberliği başlatmak zorundayız…Her bireyin kendisi için eğitim planı olmalıdır..Her ailenin kendine has plan ve programı olmalıdır…Günümüzde babalar taksitlere para yetiştirebilme telaşında,hanımlarda her yeni çıkan maddeyi alabilme planında…Beyler,hanımların isteklerini karşılayabilmek için para kazanma programından,anneler de sadece yemek,çamaşır gibi vs günlük işlerin telaşından ve özelliklede tüketim merakından vaz geçerek , vahyin ışığında kendisini ve ailesini yeniden inşa seferberliğine başlamalıdırlar…Hayatın hesabı zordur…Hayatımızı ahiret penceresinden değerlendirmeliyiz…Her birimiz müderris ve her birimizin evi de medrese olmak zorunda…Ümmetin evlatları maneviyata susuzluk çekmekte…Her birimiz İbrahim(as) gibi fedakar,Hacer gibi cehd içinde olmak zorundayız..Zirâ İsmail’lerimiz su beklemekte… Yeniden vahyin ışığında eğitim seferberliğine,var mısınız?...Selam ve dua ile..
Sabiha Ateş Alpat