41- 51 AKRABAYA İYİLİK

[dareyn]

îbni Ömer'den Resûlüllah (Saîîallahü Aleyhi ve Sellem) 'in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
-— İyiliklerin en iyisi, babasının dostu olanlara, kişinin iyilik etmesidir .»

Ubbade El-Ensarî'den oğlu Sa'd naklettiğine göre, babası şöyle demiştir:
«— Medîne-i Münevvere'nin mescidind e Hazret-i Osman'ın oğlu Amr ile oturuyord uk. Abdullah Ibni Selâm, kardeşi oğluna dayanarak bize uğrayıp meclisimi zden öteye geçti. Sonra (hoşnud olmıyan bir tavırla) Amr'ı kasdedip oradakile re döndü ve şöyle dedi:
(îki veya üç defa tekrar ederek:) Ey Osman'ın oğlu Amr! İstediğin şekilde hareket et. Muhammed (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)'i hak olarak gönderen Allah'a yemin ederim ki, Allah (Azze ve Celie) 'nin kitabı (Tevrat) da şu vardır. (Bunu iki defa tekrarladı) : Babana dostluk ve iyilik edenden ilgiyi kesme, yoksa bu hareketle (iman) nurun söner.»

Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) 'in ashabından bir adamın şöyle dediği rivayet edilmiştir:
(Sevgiye dair soruna karşılık şu hadîs-i şerîf) sana kifayet eder : Resûlüllah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) buyurdu ki:
«— Sevgi veraset yolu ile kazanılır.»

Rivayet edildiğine göre Ebû Hüreyre iki adam gördü: Bunlardan birine şöyle dedi:
«— Bu senin neyindir? Adam:
«— Babamdır, dedi. Ebû Hüreyre dedi ki:
,— o halde onu ismi ile çağırma, önünde yürüme, ondan önce de oturma.»

Şehr Ibni Havşeb'den rivayet edildiğine göre şöyle demiştir : Hazreti Ömer'in oğlu (Abdullah) ile çıktık. Salim ona;
«— Namaza! Ey Ebû Abdurrahm an!» diye hitap etti.
Ibni ö m e r 'İn (Hazretİ Ömer'in oğlu Abdullah'ın), Sal İ m adındaki oğlu, babasına künyesi ile hitap etmiştir, A b d u I I a h 'm künyesi, Ebu Abdurrahm an 'dır. Babasına : «Namaz vaktidir, namaza! Ey Ebu Abdurrahm an,» diye seslenmes i, babanın künyesi ite çağrı-labileceğine bir delil teşkil etmektedi r. Bu bir cevaz ifade eder, yoksa tercih edilecek bir çağırma tarzı değildir.

Küleyb tbni Menfa'a dedi ki, dedem (Bekir İbni'l-Haris) sordu:
t— Ya Resûlallah, kime iyilik edeyim?»
Peygamber:
«— Annene, sonra babana, kız kardeşine, erkek kardeşine ve bir de bunları takip eden akrabana (iyilik etmen) vacib bir haktır, yakınlarına da...» dedi.

Ebû Hüreyre'den rivayet edildiğine göre, şöyle dedi:
(Hazret-i Peygamber), «En yakın akrabalarını (Allah'ın azabı ile) korkut.» âyeti nazil olunca, Hazreti Peygamber (Salîallahii Aleyhi ve Sellem) kalkıp şöyle çağırdı:
«— Ey Kâ'b İbni Luey oğulları!.. Canlarınızı ateşten kurtarınız. Ey Abd-İ Menaf oğulları! Canlarınızı ateşten kurtarınız. Ey Haşim oğulları! Canlarınızı ateşten kurtarınız. Ey Abdulmutt alib oğulları! Canlarınızı ateşten kurtarınız. Ey Muhammed'in kızı Fatime! Canını ateşten kurtar; çünkü ben, senin için Allah'dan bir şeye sahip değilim. Ancak size akrabalığım var, ondan dolayı (size) iyilik ederim, (dünyada ihsanda bulunurum).»

Ebu Eyyup El-Ensarî'den:
Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) Jin bir yolculuğunda, bir Be» devî Peygamber e karşı çıkıp dedi ki:
«— Beni Cennet'e yaklaştıracak ve Cehennem'den uzaklaştıracak şeyi, bana bildir.»
Peygamber :
«— Allah'a ibadet edersin ve ona hiç bir şeyi ortak koşmazsın, namazı kılarsın, zekâtı verirsin, akrabaya iyilik edersin.» buyurdu.

Ebû Hüreyre'den, Resûlüllah (Sallallahü Aleyhi ve Seliem) şöyle buyurdu:
«— Azîz ve CelÜ olan Allah mahlûkatı (insanlann ruhlarını) yarattı. Yaratma işi tamam olunca, Rahim = akrabalık bağı ayağa kalktı. Cenab-ı Hak ona, "Dur, ne söylüyorsun?"» dedi.
Rahim, şöyle dedi: «Bu benim kalkışım, akrabalık bağlarını kesmekten sana sığınanın kalkışıdır. (Akrabalık bağlarını kesmek çok büyük bir iştir).» Allah Tealâ buyurdu ki:
«— Sana ilgi gösterip iyilik edene, iyilik etm ekliğime ve senden ilgiyi kesenden iyiliğimi kesmekliğime razı olmaz mısın?»
Rahim:
«— Razı olurum, ey Rabbim,» dedi. Allah Tealâ buyurdu:
«— Bu hüküm senindir.»
Sonra Ebû Hüreyre dedi ki, isterseni z şu âyet-i kerîmeyi okuyunuz: (Ey münafıklar), demek idareyi ele alırsanız, hemen yeryüzünde fe-sad çıkaracak ve akrabalık bağlarını parçalıyacaksınız? (Muhammed = Kıtal Sûresi, âyet: 22)

Rivayet edildiğine göre İbni Abbas şu âyet-i kerîmeleri okudu:
= Akrabaya, yoksula ve yolda kalmışa hakkını ver. Bununla beraber (malını) büsbütün saçıp savurma. Çünkü israf yapanlar, şeytanların kardeşleridir. Şeytan ise, Rabbine karşı çok nankördür. Eğer Rab hinden istediğin bir rızkı (kendi ihtiyacından dolayı) aramak için, o akraba, yoksul ve yolda kalmışlardan yüz çevirmek mecburiye tinde kalırsan (bir şey verecek durumun olmazsa), o zaman da kendileri ne yumuşak bir söz söyle. Elini boynuna bağlı kılma (cimrilik etme) ve büsbütün onu açıp israf etme ki, sonra kınanmış olursun ve eli boş açıkta kalırsın.
Sonra İbni Abbas dedi ki, Allah Tealâ hakların en lüzumlusu ile başlayarak insana emretti ve yanında mal bulunduğu zaman onu amel-
lerin en iyisini yapmıya delâlet buyurdu. Zira Allah : Akrabaya, yoksula ve yolda kalmışa hakkını ver. diye buyurdu. Bir de insanın yanında mal bulunmadığı zaman, nasıl söz söyleyeceğini ona öğretti ve şöyle buyurdu: «Eğer Rab bin den istediğin bir rızkı (kendi ihtiyacından dolayı) aramak için, o akraba, yoksul ve yolda kalmışlardan yüz çevirmek zorunda kalırsan (bir şey verecek halin olmazsa), o zaman kendileri ne yumuşak bir söz söyle. = Böylece güzel va'dda bulunulur, inşa Allah oldu, olacak yollu sözler söylenir. Elini boynuna bağlı kılma (cimrilik etme) Bir şey vermez olma. Büsbütün de onu açıp israf etme. Yanındaki bütün malını verme. Sonra kınanmış olursun. Sonra yanına gelen, sende bir şey bulamayınca seni kınar. =Açıkta kalırsın. İbni Abbas dedi ki, «Mal verdiğin kimse, sonra seni hasrete düşürür, sıkıntı çekersin.» (îsra Sûresi, âyet: 26-29)