YOLCUNUN NAMAZI

[dareyn]

Âişe'den -Allah ondan râzı olsun- rivâyet olunduğuna göre, o şöyle demiştir:

(( الصَّلاةُ أَوَّلُ مَا فُرِضَتْ رَكْعَتَيْنِ، فَأُقِرَّتْ صَلاةُ السَّفَرِ، وَأُتِـمَّتْ صَلاةُ الْـحَضَرِ.)) [ رواه البخاري ومسلم ]

"Namaz, ilk defa iki rekat olarak farz kılındı.Yolculuk/sefer sırasında iki rekat olarak kaldı, mukimlik halinde ise (dört rekata) tamamlandı." (Buhârî; hadis no: 1090. Müslim; hadis no: 685).

Başka bir rivâyette Âişe -Allah ondan râzı olsun- o şöyle demiştir:

(( فَرَضَ اللهُ الصَّلاةَ حِينَ فَرَضَهَا رَكْعَتَيْنِ رَكْعَتَيْنِ فِي الْـحَضَرِ وَالسَّفَرِ، فَأُقِرَّتْ صَلاةُ السَّفَرِ، وَزِيدَ فِي صَلاةِ الْـحَضَرِ. )) [ رواه البخاري ومسلم ]

"Allah, namazı farz kıldığında, hem mukimlik, hem de yolculuk hallerinde ikişer ikişer farz kıldı. Yolculuk/sefer namazı olduğu gibi (iki rekat olarak) kaldı, mukim namazı ise (dört rekata) arttırıldı/fazlalaştırıldı." (Buhârî; hadis no: 337. Müslim; hadis no: 1105).

Enes b. Mâlik'ten -Allah ondan râzı olsun- rivâyet olunduğuna göre o şöyle demiştir:

((خَرَجْنَا مَعَ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مِنْ الْـمَدِينَةِ إِلَى مَكَّةَ، فَكَانَ يُصَلِّي رَكْعَتَيْنِ رَكْعَتَيْنِ حَتَّى رَجَعْنَا إِلَى الْـمَدِينَةِ.)) [ رواه البخاري ومسلم ]

"Bizler, Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- ile Medine'den Mekke'ye doğru yolculuğa çıktık. Bizler Medine'ye dönünceye kadar, Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- (namazlarını) ikişer ikişer kılıyordu." (Buhârî; hadis no: 1081. Müslim; hadis no: 693).

Fakat mukim imama uyan yolcu,ister namazın başından itibaren imama uymuş olsun, isterse namazın ortasında imama uymuş olsun, namazını tam olarak kılar.

Nitekim Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- bu konuda şöyle buyurmuştur:

(( إِذَا سَمِعْتُمُ الإِقَامَةَ فَامْشُوا إِلَى الصَّلاةِ، وَعَلَيْكُمْ بِالسَّكِينَةِ وَالْوَقَارِ، وَلا تُسْرِعُوا، فَمَـا أَدْرَكْتُمْ فَصَلُّوا، وَمَا فَاتَكُمْ فَأَتِـمُّوا. )) [ رواه البخاري ومسلم ]

"Kâmeti işittiğiniz zaman namaza yürüyerek gidin. (Giderken) gönül huzuru ve vakar içerisinde olun, acele etmeyin. Namazdan idrak ettiğinizi (yetiştiğiniz rekatı) kılın, kaçırdığınız (rekat)ı da tamamlayın." (Buhârî; hadis no: 636. Müslim; hadis no: 602).

Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'in:

(( ... فَمَـا أَدْرَكْتُمْ فَصَلُّوا، وَمَا فَاتَكُمْ فَأَتِـمُّوا. )) [ رواه البخاري ومسلم ]

"...Namazdan idrak ettiğinizi (yetiştiğiniz rekatı) kılın, kaçırdığınız (rekat)ı da tamamlayın."

Emri, mukim bir imamın arkasında namaz kılan yolcuları ve başkalarını kapsar.

İbn-i Abbas'a -Allah ondanve babasından râzı olsun-:

(( مَا بَالُ الْـمُسَافِرِ يُصَلِّي رَكْعَتَيْنِ حَالَ الاِنْفِرَادِ وَأَرْبَعًا إِذَا ائْتَمَّ بِمُقِيمٍ، فَقَالَ: تِلْكَ السُّنَّةُ.)) [ رواه مسلم وأحمد ]

"Yolcu, niçin tek başına olduğunda iki rekat kılar da mukim imama uyduğunda dört rekat kılar?

Diye sorulduğunda o şöyle cevap vermiştir:

- O (bu şekilde kılmak), sünnettir." (Müslim; hadis no: 688. Ahmed; hadis no:1865).

Cemaat namazı, yolcudan düşmez. Çünkü Allah Teâlâ savaş sırasında bile cemaat namazını emretmiştir.

Nitekim Allah Teâlâ bu konuda şöyle buyurmuştur:

وَإِذَا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طَائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَلْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذَا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِنْ وَرَائِكُمْ وَلْتَأْتِ طَائِفَةٌ أُخْرَى لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ [ سورة النساء من الآية: ١٠٢]

"(Ey Peygamber!) Sen (savaş meydanında) içlerinde bulunup da onlara namaz kıldırmak istediğin zaman, onlardan bir grup ayağa kalkıp seninle namaza dursunlar, silahlarını da yanlarına alsınlar.Namazda olanlar secdeye vardıklarında, diğer bir grup düşmana yüzlerini dönmüş bir halde sizi korumak için arkanızda dursunlar. (İlk grup, ikinci rekâtı kendileri kılıp selâm verdikten sonra), namaza henüz başlamamış olan diğer grup gelip seninle birlikte namaza dursunlar.(Bir rekâtı seninle birlikte kıldıktan sonra, ikinci rekâtı kendileri tamamlasınlar). Düşmanlarından sakınıp silahlarını da yanlarına alsınlar." (Nisâ Sûresi: 102).

YOLCU OLAN MÜSLÜMAN DA CEMAATLE NAMAZ KILMALIDIR

Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-, kendisinden cemaati terketmesi için izin isteyen adama:

(( أَتَسْمَعُ النِّدَاءَ؟ قَالَ: نَعَمْ، قَالَ: فَأَجِبْ )) [ رواه مسلم ]

"Ezânı işitiyor musun? diye sordu.

Adam: Evet, dedi.

Bunun üzerine Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurdu:

O halde icâbet et (cemaate gel)." (Müslim; hadis no: 653).

Yine Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:

(( مَنْ سَمِعَ النِّدَاءَ فَلَمْ يَأْتِهِ فَلا صَلاةَ لَهُ إِلا مِنْ عُذْرٍ. )) [ رواه الترمذي وصححه الألباني في صحيبح الترمذي]

"Kim, ezanı işitir de onu mescide gelmekten alıkoyan bir özrü olmazsa, onun namazı yoktur (kılmış olduğu namaz kendisinden kabul olunmaz)." (Tirmizî; hadis no: 217 )