Oruc / Süneni Ebu Davud'dan Seçmeler

[dareyn]

2313ـ عن ابن عباس: {يا أيها الذين آمنوا كتب عليكم الصيام كما كتب على الذين من قبلكم} [قال: ] فكان الناس على عهد النبي صلى اللّه عليه وسلم إذا صلوا العتمة حرم عليهم الطعام والشراب والنساء وصاموا إلى القابلة، فاختان رجل نفسه، فجامع امرأته وقد صلّى العشاء ولم يفطر، فأراد اللّه عزوجل أن يجعل ذلك يسراً لمن بقي ورخصةً ومنفعةً، فقال سبحانه: {علم اللّه أنكم كنتم تختانون أنفسكم} الآية. وكان هذا مما نفع اللّه به الناس ورخَّصَ لهم ويسَّرَ.

2313. ...îbn Abbâs (r.a.)'dan rivayet edilmiştir:
"Ey iman edenler! Oruç sizden öncekilere farz kılındığı gibi size de farz kılındı" İslamın başlangıcında) Hz. Peygamber (s.a.) devrinde insanlar yatsı namazını kıldıkları zaman, kendilerine ye­mek, içmek ve kadınlarla ilşkiye girmek haram edilmişti, Ertesi akşama ka­dar oruç tutarlardı. Bir adam kendisine hıyanet edip yatsı namazını kıldığı halde, karısıyla ilişkiye girdi ve orucu tutmaya devam etti. Allah azze ve celle bu olayı diğer insanlar için bir kolaylık ruhsat ve men­faat kılmayı dileyip, "Allah sizin nefislerinize güvenemeyeceğinizi biliyordu" buyurdu. Bu, Allah (c.c.)'ın insanları faydalandırdığı onla­ra ruhsat verdiği ve kolaylaştırdığı şeylerdendir.

2316ـ عن ابن عباس {وعلى الذين يطيقونه فديةٌ طعام مسكين} فكان من شاء منهم أن يفتدي بطعام مسكين افتدى، وتمَّ له صومه فقال عزوجل: {فمن تطوع خيراً فهو خيرٌ له وأن تصوموا خير لكم} وقال: {فمن شهد منكم الشهر فليصمه، ومن كان مريضاً أو على سفرٍ فَعِدَّةٌ من أيَّامٍ أخر}.

2316. ...İbn Abbas (r.a.)'den rivayet edildiğine göre;
"...Oruca dayanamayanlara bir yoksulu doyuracak fidye vardır." âyet-i kerimesi inince ashabtan yoksul doyurmak suretiyle fidye vermek isteyen fidye verir ve orucu tamam olurdu. Bunun üzerine cenab-ı Allah (c.c);

"...Bununla beraber kim gönül isteğiyle bir hayır yaparsa iş­te bu onun için daha hayırlıdır. Oruç tutmanız, sizin hakkınızda yemenizden ve fidye vermenizden hayırlıdır." buyurdu. Yine Al­lah (c.c); "Öyleyse içinizden kim o aya yetişirse, orucunu tutsun. Kim de hasta olur, yahut bir sefer üzerinde bulunursa başka günlerde, oruç tutamadığı günler sayısınca orucunu kaza etsin" buyurdu.

2320ـ عن ابن عمر قال: قال رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم: "الشهر تسعٌ وعشرون فلا تصوموا حتى تروه، ولا تفطروا حتى تروه، فإِن غمَّ عليكم فاقدروا له [ثلاثين]" قال: فكان ابن عمر إذا كان شعبان تسعاً وعشرين نُظِرَ له، فإِن رُؤي فذاك، وإن لم يُرَ ولم يَحُلْ دون منظره سحابٌ ولا قترة أصبح مفطراً، فإِن حال دون منظره سحاب أو قتَرة أصبح صائماً قال: فكان ابن عمر يفطر مع الناس ولا يأخذ بهذا الحساب.

2320. ...İbn Ömer (r.a.)'dan; "Rasűlullah (s.a.) şöyle buyurdu” demiştir:

"Ay yirmi dokuz gündür. Ramazan hilalini görünceye ka­dar oruca başlamayınız, Şevval hilâlini görünceye kadar da oru­ca son vermeyiniz. Eğer hava kapalı olursa ayı otuz gün olarak hesaplayınız. Şabanı otuza tamamlayınız."

Nâfi dedi ki; Şaban'ın yirmi dokuzu olduğu zaman, îbn Ömer için hilâl gözetlenirdi. Eğer hilâl görülürse ne alâ oruca başlardı, hilâl görülmez ve gözetleyenin önünde bir bulut ve toz olmazsa İbn Ömer oruç tutmazdı. Ama eğer gözetleyenin önünde bir bulut ve toz olursa oruç tutardı.

îbn Ömer Ramazanın sonunda herkesle beraber oruca son ve­rir, bu hesabı tutmazdı.

2325ـ عن عبد اللّه بن أبي قيس قال: سمعت عائشة [رضي اللّه عنها] تقول: كان رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم يتحفظ من شعبان ما لا يتحفظ من غيره، ثم يصوم لرؤية رمضان، فإِن غمَّ عليه عدَّ ثلاثين يوماً ثم صام.

2325. ...Abdullah b. Ebî Kays Aişe (r.anha)nın şöyle dediğini işitmiştir;
"Rasűluüah (s.a.) başka hilallerde yapmadığı araştırmayı, Şa­ban hilalinde yapardı. Ramazan hilalini Şaban'ın yirmi,doku­zuncu akşamı görürse, oruca başlar, hava kapalı olursa Şaban Ayını otuz gün sayar, sonra oruç tutardı."

2326ـ عن حذيفة قال: قال رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم: "لاتقدموا الشهر حتى تروا الهلال أو تكمِّلوا العدة، ثم صوموا حتى تروا الهلال أو تكمِّلوا العِدَّة".
[قال أبو داود: رواه سفيان وغيره عن منصور، عن رِبْعيّ، عن رجل من أصحاب النبي صلى اللّه عليه وسلم لم يُسَمِّ حذيفة].

2326. ...Huzeyfe (r.a.)'dan; demiştir ki; Rasűlullah (s.a.) şöyle buyurdu;
"Hilali görünceye veya Şaban'ın sayısını otuza tamamlayın­caya kadar Ramazan ayını öne almayınız, sonra Şevval hilalini görünceye veya Ramazanın sayısını otuza tamamlayıncaya ka­dar oruç tutunuz.”

2327ـ عن ابن عباس قال: قال رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم: "لاتقدِّموا الشهر بصيام يومٍ ولا يومين، إلاَّ أن يكون شىءٌ يصومه أحدكم، ولاتصوموا حتى تروه، ثم صوموا حتى تروه، فإِن حال دونه غمامةٌ فأتمُّوا العدِّة ثلاثين، ثم أفطروا، والشهر تسعٌ وعشرون".

2327. ...İbn Abbas (r.a)'dan Rasûluüah (s.a.) şöyle buyurmuştur:

"Bir iki gün oruç tutmakla Ramazanın önüne geçmeyin. Ama birinizin eskiden beri tutmakta olduğu bir orucu varsa, o tutabilir! Ramazan hilalini görünceye kadar oruca başlamayınız ve Şevval hilalini görünceye kadar da oruca devam ediniz. Eğer hilalin önüne bir bulut girerse, Ramazanın sayısını otuza tamamlayı­nız, sonra bayram yapınız. Halbuki bazan ay yirmi dokuz gündür."

2332ـأخبرني كريب أنّ أمّ الفضل ابنة الحارث بعثته إلى معاوية بالشام، قال: فقدمت الشام فقضيت حاجتها، فاستهلَّ رمضان وأنا بالشام فرأينا الهلال ليلة الجمعة، ثم قدمت المدينة في آخر الشهر فسألني ابن عباس، ثم ذكر الهلال فقال: متى رأيتم الهلال؟ قلت: رأيته ليلة الجمعة، قال: أنت رأيته؟ قلت: نعم، ورآه الناس وصاموا وصام معاوية، قال: لكنا رأيناه ليلة السبت فلا نزال نصومه حتى نُكْمِلَ الثلاثين أو نراه، فقلت: أفلا تكتفي برؤية معاوية وصيامه؟ قال: لا، هكذا أمرنا رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم.

2332. ...Küreyb (r.a.) anlatıyor: Haris'in kızı Ümmü'1-Fadl beni o sırada Şam'da olan Muaviye (r.a.)'ye gönderdi.
Şam'a varıp Ümmü'l-Fadl'ın istediğini yerine getirdim. Ben da­ha Şam'da iken ramazan hilali görüldü. Biz hilali cuma gecesi gör­dük. Sonra ayın sonunda Medine'ye geldim. İbn Abbas (r.a.) ben­den bazı şeyler sordu. Sonra sözü hilale getirip;

Hilali ne zaman gördünüz? dedi.

Cuma gecesi gördüm, dedim.

Onu, sen de gördün mü?, dedi.

Evet, ben de gördüm herkes de gördü ve Muaviye de Şamlı­lar da oruç tuttu, dedim.

Ama biz hilali Cumartesi gecesi gördük ve otuza tamamlayın­caya veya Şevval hilalini görünceye kadar oruç tutmaya devam edeceğiz, dedi.

Muaviyenin hilali görmesi ve oruç tutması yetmez mi? diye sordum.

Hayır, Rasûlullah (s.a.) böyle emretti , cevabını verdi.

2334ـ عن صِلَةَ قال: كُنَّا عند عمَّار في اليوم الذي يُشَكُّ فيه فأُتِيَ بشاةٍ، فتنحَّى بعض القوم، فقال عمَّار: مَنْ صام هذا اليومَ فقد عصى أبا القاسم صلى اللّه عليه وسلم.

2334. ...Sıla (b. Züfer el-Absîs'den; demiştir ki: Oruç tutulup tutulmayacağında şüphe edilen günde biz Ammar (r.a.)'ın yanında idik. Kızartılmış bir kuzu getirildi, bazı in­sanlar yemek istemediler. Bunun üzerine Ammâr:

"Kim bu günde oruç tutarsa, şüphesiz Ebu'l-Kâsım ‘a isyan etmiştir," dedi.

2336ـ عن أم سلمة، عن النبي صلى اللّه عليه وسلم أنه لم يكن يصوم من السنة شهراً تامّاً إلا شعبان يصله برمضان.

2336. ...Ümmü Seleme (r.anha)'dan rivayet edildiğine göre, Rasűlullah (s.a.) senenin hiçbir ayını Şa'banın dışında tam ola­rak oruçla geçirmezdi. Şaban ayını Ramazana ayına birleştirirdi.[13]

2337ـ عن عبد العزيز بن محمد قال: قدم عَبَّاد بن كثير المدينة، فمال إلى مجلس العلاء فأخذ بيده فأقامه ثم قال: اللهم إن هذا يُحدِّث عن أبيه، عن أبي هريرة أن رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم قال: "إذا انتصف شعبان فلا تصوموا" فقال العلاء: اللهمَّ إن أبي حدثني عن أبي هريرة عن النبي صلى اللّه عليه وسلم بذلك.

2337. ...Abdulaziz b. Muhammed şöyle demiştir;

Abbâd b. Kesîr, Medine'ye gelip Alâ b. Abdurrahman'nın mec­lisine gitti,

Alâ'nın elini tutup ayağa kaldırdı ve:

Şüphesiz şu şahıs babası vasıtasıyla Ebu Hureyre (r.a.)'den, Rasûlullah (s.a.)'ın "Şaban ayı yarılanınca artık oruç tutmayınız" buyur­duğunu haber veriyor.Alâ;

Şüphesiz babam bana Ebu Hüreyre (r.a.)'den o da Rasûlullah (s.a.)'den bunu haber verdi, dedi.[14]

2339ـ عن ربْعِي بن حِرَاشٍ، عن رجل من أصحاب النبي صلى اللّه عليه وسلم قال: اختلف الناس في آخر يوم من رمضان، فقدم أعرابيان فشهدا عند النبي صلى اللّه عليه وسلم باللّه لأهلاَّ الهلال أمس عَشِيَّةً، فأمر رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم الناس أن يفطروا، زاد خلف في حديثه: وأن يغدوا إلى مصلاهم.

2339. ...Rib'îy b. Hırâş, Rasûlullah (s.a.)'ın ashabından bir zâ­tın şöyle dediğini rivayet etmiştir:

"Ramazanın son 30. günü, insanlar bayram konusunda te­reddüt ettiler. İki bedevî gelip Rasûlullah (s.a.)'ın huzurunda Al­lah'a yemin ederek dün akşam üzeri hilalî gördüklerine şahitlik et­tiler. Bunun üzerine Rasûlullah (s.a.) halka, oruçlarını açmalarını ve ertesi gün namazgahlarına/Bayram namazı kılınan yere, gitmelerini emretti".

2343ـ عن عمرو بن العاص قال: قال رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم: "إن [فصل ما] بين صيامنا وصيام أهل الكتاب أكلة السَّحَر".

2343. ...Amr b. el-Âs (r.a.)'dan demiştir ki; Rasűlullah (s.a.) şöyle buyurdu";

"Şüphesiz, ehl-i kitabın orucu[16] ile bizim orucumuzun arasındaki fark, sahur yemeğidir."


2350ـ عن أبي هريرة قال: قال رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم: "إذا سمع أحدكم النداء والإِناء على يده فلا يضعه حتى يقضي حاجته منه".
2350. ...Ebű Hűreyre (r.a.), "Rasűlullah (s.a.) şöyle buyurdu" demiştir:

"Biriniz, kap-yemek- elinde iken ezanı işitirse, karnını doyuruncaya kadar, onu bırakmasın."


2353ـ عن أبي هريرة، عن النبي صلى اللّه عليه وسلم قال: "لايزال الدين ظاهراً ما عجل الناس الفطر لأنَّ اليهود والنصارى يؤخرون".

2353. ...Ebu Hureyre (r.a.)'den Rasűlullah (s.a.)'rn şöyle bu­yurduğu rivayet edilmiştir;

"Müslümanlar iftarda acele ettikleri müddetçe din üstün olma­ya devam eder. Çünkü Yahudiler ve Hıristiyanlar iftarı gecikti­rirler."

2355ـ عن سلمان بن عامر عمها قال: قال رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم: "إذا كان أحدكم صائماً فليفطر على التمرِ، فإِن لم يجد التمر فعلى الماء فإِن الماء طهورٌ".
2355. ...Selmân b. Amir den; demiştirki; "Rasűlullah (s.a.); "-Sîzden bîriniz oruçlu olduğu zaman hurma ile, hurma bula­mazsa su ile iftar etsin. Çünkü su temizleyicidir. Dedi.


2357ـ ثنا مروان يعني ابن سالم المقفّع قال: رأيت ابن عمر يقبض على لحيته فيقطع ما زاد على الكفِّ وقال كان النبي صلى اللّه عليه وسلم إذا أفطر قال: "ذهب الظّمأ وابتلَّتِ العروق وثبت الأجر إن شاء اللّه".

481-2357. ...Mervân b. Salim el-Mukaffa'dan demiştirki; İbn Ömer (r.a.) sakalını avuçlar, avucundan artan kısmı keserdi; O şöyle dedi;

"Rasűlullah (s.a.) iftar ettiği zaman, "susuzluk gitti, damarlar nemlendi ve inşallah sevap kesinleşti." buyururdu.

2358ـ عن معاذ بن زهرة أنه بلغه أن النبي صلى اللّه عليه وسلم كان إذا أفطر قال: "اللهم لك صمت وعلى رزقك أفطرت".

2358. ...Muâz b. Zuhre; Rasűlullah (s.a.)'e kadar ulaştırdığı rivayetinde; Hz. Peygamber (s.a.)'in iftar ettiği zaman şöyle dediği­ni haber vermiştir:

" Allahım! Sadece senin için oruç tuttum ve senin rızkınla orucumu açtım."

2362ـ عن أبي هريرة، قال: قال رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم: "من لم يدع قول الزور والعمل به فليس للّه حاجةٌ أن يدع طعامه وشرابه" قال أحمد: فهمت إسناده من ابن أبي ذئب، وأفهمني الحديث رجلٌ إلى جنبه أراه ابن أخيه.

2362. ...Ebű Hureyre (r.a.)'dan, demiştir ki; Rasűlullah (s.a.);

"Bir kimse yalan söylemeyi ve yalanla iş görmeyi terketmezse, Allah (c.ç.)'in, onun yeme içmeyi terketmesîne ihtiyacı yoktur." di­ye buyurdu.

2363ـعن أبي هريرة أن النبي صلى اللّه عليه وسلم قال: "[الصيام جُنةٌ] فإِذا كان أحدكم صائماً فلا يرفث ولايجهل، فإِن امرؤٌ قاتله أو شاتمه فليقل إنِّ صائمٌ، إني صائمٌ".

2363. ...Ebu Hureyre (r.a.)’dan Rasülullah (s.a.)’ın şöyle buyurduğunu rivayet edilmiştir:

“Oruç koruyucudur. Biriniz oruçlu olduğu zaman çirkin söz söylemesin, cahillik yapmasın. Eğer birisi ona çatar veya küfrederse, “ben oruçluyum, ben oruçluyum” desin.

2364ـ عن عبد اللّه بن عامر بن ربيعة، عن أبيه قال: رأيت رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم يَسْتَاك وهو صائم، زاد مسدّد: ما لا أعُدُّ ولا أحصي.

2364. ...Amir b. Rabiâ, babası Rabiâ (b. Ka'b)'ın şöyle dedi­ğini rivayet etmiştir:

Rasűlullah (s.a.)'ı oruçlu iken dişlerini misvaklarken gördüm. Müsedded; "Sayamayacağım kadar" sözünü de ilâve etti.اً